Vườn quốc gia Cúc Phương nằm trên địa phận tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội 120km về phía tây nam, cách thành phố Ninh Bình 45 km về phía Tây Bắc. Cúc Phương có diện tích 25.000ha, tiếp giáp 3 tỉnh Ninh Bình, Hòa Bình và Thanh Hóa. Khu rừng như một bảo tàng thiên nhiên rộng lớn, nơi lưu giữ hệ động, thực vật rừng trên núi đá vôi phong phú nhất ở Việt Nam. Đến Cúc Phương, du khách được chiêm ngưỡng những cây cổ thụ ngàn năm, những loài thực vật tồn tại từ kỷ đệ tam, những loài chim quý tuyệt đẹp…
Thời gian du lịch
Cúc Phương đẹp nhất vào mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4, khi những cơn mưa rừng dữ dội đã đi qua. Bạn nên tránh đi Cúc Phương vào những ngày mưa vì trong rừng không khí ẩm ướt, nhiều muỗi và vắt. Chúng bám vào chân tay bạn, chích máu mà bạn có thể không hay biết.
Di chuyển
Đi từ Hà Nội đến Cúc Phương
Xe máy: Từ hướng Hà Nội – Ninh Bình nếu muốn đi đến Cúc Phương, bạn ra Pháp Vân, xuôi theo quốc lộ 1A đến ngã ba Gián Khẩu (huyện Gia Viễn, cách thành phố Ninh Bình 10km), tiếp tục đi theo quốc lộ 12 chừng 35km là đến cửa rừng (km số 15 tính từ Nho Quan). Từ đây nếu du khách muốn tới được các điểm tham quan, cần đi thêm 20km nữa.
Xe khách: Bạn ra bến xe Giáp Bát lên xe có ghi Nho Quan – Me, xe sẽ về thẳng bến xe Nho Quan (giá 80.000 – 100.000 VND/vé), tới bến xe Nho Quan có xe bus vào tới Cúc Phương (Từ bến xe Nho Quan vào tới cửa rừng là 10km).
Đi từ Ninh Bình đến Cúc Phương
Từ hướng Ninh Bình – Hà Nội, theo quốc lộ 1A đi về phía Hà Nội qua thành phố Ninh Bình 5 km rẽ trái theo đường đi Cố Đô Hoa Lư, qua khu du lịch tâm linh Bái Đính, qua khu du lịch hồ Đồng Chương rồi vào Cúc Phương. Hoặc từ Ninh Bình theo quốc lộ 1A về phía Hà Nội đến ngã ba Gián Khẩu rẽ trái theo quốc lộ 12A, qua thị trấn Nho Quan 2km rồi rẽ trái vào Cúc Phương.
Đi từ thành phố Thanh Hóa
Từ thành phố Thanh Hoá, đi theo quốc lộ 1A xuôi về phía Hà Nội, đến gần thị xã Bỉm Sơn (chừng 3km – 4km) rẽ trái, đến ngã tư Phố Cát rẽ phải, đến ngã ba Trại Ngọc rẽ trái vào Cúc Phương hoặc đến Ninh Bình đi theo chỉ dẫn như trên.
Đi từ thị xã Hòa Bình
Từ thị xã Hoà Bình, theo quốc lộ 12B xuôi về thị trấn Nho Quan, cách thị trấn Nho Quan chừng 2km rẽ phải rồi vào Cúc Phương.
Dịch vụ phòng nghỉ khách sạn
– Đến Cúc Phương, bạn có thể nghỉ tại Cúc Phương Resort – Khu du lịch nghỉ dưỡng nước khoáng nóng chỉ cách Vườn Quốc gia Cúc Phương hơn 2 km. (Xem chi tiết về phòng tại Cúc Phương Resort).
– Bạn có thể nghỉ tại Vườn quốc gia Cúc Phương. Vườn quốc gia Cúc Phương có ba khu vực lưu trú, ăn uống và vui chơi giải trí là: Khu cổng Vườn, Khu hồ Mạc và Khu Trung tâm. Mỗi khu có dịch vụ cho thuê các trang thiết bị phục vụ đi rừng, xe đạp địa hình, thuê phương tiện vận chuyển, giặt là. Dành cho khách tập thể có các khu vực để tổ chức lửa trại, biểu diễn văn nghệ dân tộc, bida, câu cá, trò chơi dân gian. Chỗ nghỉ ngơi có phòng nghỉ đủ tiện nghi và. Du khách có thể nghỉ chân tại các phòng nghỉ hiện đại, tiện nghi, vệ sinh khép kín hay nhà sàn tập thể, phòng nghỉ đơn giản.
Điểm tham quan
Mức phí vào cổng tham quan vườn quốc gia Cúc Phương hiện nay là 40.000 VND/người/lượt. Toàn bộ rừng Cúc Phương là một thế giới hoàn toàn khác biệt mà chắc chắn bạn không bao giờ hiểu hết được. Song có một số điểm tham quan thu hút du khách gồm:
1. Động Người Xưa và Cây Đăng cổ thụ
Động Người Xưa là di tích cư trú và mộ táng của người tiền sử – một di sản quý của Cúc Phương. Từ đường ô tô dừng đỗ ta chỉ đi bộ khoảng 300 mét là đến nhưng cũng phải leo dăm chục bậc đá dốc ngược mới tới được cửa động.
Còn Cây Đăng cổ thụ là cây có hình thái đẹp, cao tới 45 mét, đường kính 5 mét, cỡ 8 người ôm. Từ cổng vườn theo đường ô tô vào trung tâm, qua Động Người Xưa chừng 2 ki-lô-mét sẽ gặp Cây Đăng cổ thụ ở phía bên trái đường. Dưới gốc Đăng, ai ai cũng trở nên thật nhỏ bé.
2. Cây Chò Xanh ngàn năm và Động Sơn Cung
Cây có hình thái đẹp cũng cao chừng 45 mét và có chu vi khoảng hai chục người ôm. Từ trung tâm vườn theo đường mòn đi chừng 3 ki-lô-mét là gặp Chò ngàn năm, đúng là một kỳ quan của tạo hóa. Cũng trên tuyến này trước khi gặp cây chò chỉ ngàn năm không xa bên tay phải có con đường lên núi, lên Động Sơn Cung, động có nhiều nhũ đá đẹp lung linh của Cúc Phương.
3. Cây Sấu cổ thụ và bản Mường
Tuyến đường đến điểm du lịch này khá mạo hiểm, dành cho ai mạnh mẽ vì nó là tuyến đi bộ xuyên rừng ngủ bản. Từ trung tâm Vườn đi bộ về phía Tây, vượt qua con đường bê tông dài chừng 3 km là tới Cây Sấu cổ thụ. Cây cao tới 45 mét, đường kính 1,50 mét. Cây có hình thái đẹp, du khách không khỏi sững sờ trước hệ thống bạnh vè cao và chạy dài như một bức tường thành. Từ Cây Sấu cổ thụ đi tiếp theo con đường mòn nhỏ chừng 13 ki-lô-mét xuyên rừng là ta tới được bản Mường. Bản Mường nằm bên dòng sông Bưởi thơ mộng với nhiều bản sắc văn hóa truyền thống, những căn nhà sàn thấp lợp lá gồi hoặc cỏ gianh, những khung cửi dệt thổ cẩm sắc màu sặc sỡ.
4. Trung tâm cứu hộ thú linh trưởng Cúc Phương
Không chỉ là lơi bảo tồn và nghiên cứu khoa học, Trung tâm cứu hộ thú linh trưởng Cúc Phương còn là nơi những người yêu thích thiên nhiên có thể quan sát các hoạt động, vẻ độc đáo của từng loài linh trưởng và thu thập các kiến thức bổ ích. Trung tâm cứu hộ thú linh trưởng Cúc Phương hiện nuôi dưỡng gần 160 cá thể của 15 loài linh trưởng quý hiếm của Việt Nam như vọc đầu trắng Cát Bà, voọc mông trắng, voọc chà vá, voọc ngũ sắc, vượn…
5. Đỉnh Mây Bạc
Đứng trên đỉnh Mây Bạc cao 648 m, ta có thể thả tầm mắt bao quát toàn cảnh Vườn Quốc gia, trông thấy cố đô Hoa Lư với chùa Bái Đính nguy nga tráng lệ và ngắm nhìn trọn vẹn thắng cảnh Tràng An nằm ở phía bắc Ninh Bình. Nơi đây khí hậu luôn ở khoảng 23 độ C với lượng mưa hàng năm 1.800mm. Tuyến đường đến Đỉnh Mây Bạc dài và nhiều dốc đá (Đi bộ 6 km cả đi và về) vì vậy chỉ dành cho những người có sức khoẻ tốt, những người bị bệnh tim và một số bệnh đặc biệt khác không nên tham gia. Thời gian thực hiện tuyến này khoảng 4 tiếng (tính từ Trung tâm Vườn).
6. Hồ Yên Quang – động Phò Mã
Từ cổng Vườn đi ngược trở ra đường Nho quan khoảng 7 km, đến cầu Tri phương rẽ về phía tây 30m là đến Hồ Yên quang. Từ hồ 3 leo qua Quèn lá rồi đi vào một thung đất tương đối bằng phẳng, rộng khoảng 100 ha đó là Thung lá. Vượt qua Thung lá, leo tới chân dẫy núi đã vôi là du khách tới Động Phò mã giáng.
Thăm động chúng ta không khỏi ngỡ ngàng đến mức ngây ngất bởi một công trình kiến trúc kỳ diệu của tạo hoá. Ngay phía ngoài cửa động có một nhũ đá giống hệt hình hài của một vị quan Phò mã, cũng mũ tai chuồn, cũng cân đai, áo thụng, cũng dáng dấp của một hoàng thân quốc thích đang ngồi trơ trơ giữa đất trời dãi dầu với vòng quay vĩnh cửu của thời gian. Bên trong động có nhiều buồng, mỗi buồng lại có cấu tạo lộng lẫy bởi hệ thống nhũ đá, uy nghi như những cung đình.
Chương trình tham quan tại rừng
Hiện nay, tại rừng cúc phương có tổ chức 2 tour tham quan quan dành cho du khách:
- Đạp xe, chèo thuyền kayak và xem động vật hoang dã ban đêm – Thời gian: 2 ngày/1 đêm (Ăn trưa, tối và ngủ đêm tại Vườn quốc gia).
- Cắm trại trong rừng, xem động vật hoang dã – Thời gian: 2 ngày/1 đêm (Ăn trưa, tối và nghỉ lại tại Vườn quốc gia).
Lưu ý
- Bạn cần chuẩn bị những vật dụng sau khi tham quan Cúc Phương: Giày đi rừng, mũ, nước uống, thức ăn, băng gạc y tế, thuốc chống muỗi…
- Đến rừng quốc gia, du khách cũng có thể thưởng thức món dê núi đặc sản của Ninh Bình và món ốc núi đặc biệt chỉ có ở đây. Các món ăn hấp dẫn khác gồm: gà vườn nướng, cá rô chiên ròn nhắp rượu gạo lúa nương Mường cay cay ngọt ngọt…
- Nên mang theo ống nhòm để ngắm cảnh phía xa
- Có một mẹo để tránh vắt chui vào người vào mùa mưa như sau: bạn mua thuốc DEP (loại chống ghẻ) rất phổ biến, ở dạng kem. Dùng DEP bôi vào các khu vực nhạy cảm như đầu, gáy, cổ áo, cổ tay, ống chân, xung quanh thắt lưng một vòng từ bụng ra sau lưng. Mùi khét của DEP làm cho muỗi vắt rừng đều sợ.
