Đoan Hùng: làng bưởi ven sông Lô

(SGTT) - Có một làng quê miền trung du thanh bình bên dòng sông Lô hiền hoà từ lâu nức tiếng cả nước về loại bưởi quý, chỉ nơi đây mới có. Đó là mảnh đất Đoan Hùng (Phú Thọ) mà mỗi khi nhắc đến, người ta đều nghĩ ngay tới đặc sản bưởi Đoan Hùng.

Bưởi Đoan Hùng có từ bao giờ và trở thành đặc sản từ khi nào không ai biết, kể cả những bậc cao niên trong các xóm làng. Và từ lâu, trong khắp các vườn nhà của dân Đoan Hùng đều trồng bưởi. Nhà trồng ít thì cũng dăm ba gốc lấy quả ăn, nhà trồng nhiều cũng phải đến vài hecta để bán.

Theo lời kể của người Đoan Hùng thì bưởi ở đây cũng gần giống với bưởi quê thông thường, nhưng do bưởi hợp thổ nhưỡng và chỉ có đất ở Đoan Hùng bưởi mới sinh trưởng tốt và cho quả ngọt.

Cây và quả bưởi Đoan Hùng không bóng bẩy như nhiều giống bưởi khác mà nó mộc mạc, chân chất như người quê trung du vậy. Cây bưởi Đoan Hùng không cao to như giống bưởi thường mà thấp là là mặt đất, người cao có thể với tay hái quả được.

Vỏ quả không nhẵn bóng mà vàng ươm một màu và không quá to, chỉ nhỉnh hơn bát nhỏ một chút. Vỏ bưởi mỏng, cùi bưởi không dày như nhiều giống bưởi khác. Múi bưởi đều chằn chặn, dài tựa như lược chải đầu, cong cong khum khum. Tôm bưởi căng mọng, mười tôm như mười nhưng không nhão.

Bưởi Đoan Hùng ngọt thanh, cái vị ngọt không quá ngắt. Người đi xa luôn có trong balô hay xách trên tay dăm ba quả làm quà, người qua đường có mấy ai là không dừng lại mua vài ba quả...

Những năm gần đây, UBND tỉnh Phú Thọ đã phê duyệt quy hoạch với hàng ngàn hecta giống bưởi đặc sản ở các địa phương của huyện Đoan Hùng. Các vùng quê nổi tiếng về bưởi như bưởi Sửu ở xã Chí Đám, bưởi Bằng Luân, bưởi Khả Lĩnh, bưởi Yên Kiện…

Điều đặc biệt là mỗi vùng đất, bưởi có những đặc điểm riêng rất dễ nhận ra. Ví như, bưởi Bằng Luân có vỏ màu vàng hơi nâu, mùi thơm đặc trưng vị ngọt đậm không he đắng. Bưởi Sửu vỏ màu vàng xanh, mùi thơm mạnh đặc trưng, vị ngọt thanh không he đắng. Thời gian gần đây, người dân còn thành lập hợp tác xã kinh doanh bưởi nhằm bảo vệ thương hiệu bưởi Đoan Hùng không chỉ ở địa phương mà còn trong phạm vi cả nước.

Bưởi Đoan Hùng hôm nay đã mang lại nguồn thu nhập cao cho dân quê. Những tháng cuối năm, bưởi cho thu hoạch. Loại bưởi thường bán tại vườn hay cho khách đi đường với giá từ 20.000 – 30.000 đồng/quả. Còn loại bưởi Sửu ở Chí Đám bán vào dịp giáp tết, giá từ 60.000 – 70.000 đồng/quả. Có gia đình nhờ trồng và phát triển bưởi đặc sản đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Bưởi Đoan Hùng ngọt lành, lòng người đất bưởi thảo thơm. Đến với Đoan Hùng, vào các làng trong xã, hỏi thăm địa chỉ khu trồng bưởi, ai ai cũng niềm nở giới thiệu về bưởi đặc sản quê mình. Khi đến vườn bưởi, chủ nhà không tiếc bổ một đôi quả bày ra mời khách thưởng thức, nếu hài lòng mua vẫn chưa muộn. Hương vị bưởi và lòng người vùng ven sông Lô níu giữ những ai từng đặt chân lên miền quê trung du thanh bình này.
Xem thêm >

Theo Nguyễn Thế Lượng (Sàigòn Tiếp Thị)